Ηχητική Καταγραφή της Φύσης: Αποτυπώνοντας τη Μνήμη και την Οικολογία των Λευκών Ορέων

Είσαι στη φύση, σε έναν πανέμορφο τόπο, στα Λευκά Όρη ή στη Σαμαριά. Κλείνεις τα μάτια και αφουγκράζεσαι τους ήχους γύρω σου. Χρειάζεται λίγος χρόνος για να κατανοήσεις τη μεγάλη ποικιλία του περιβάλλοντος· καθώς γαληνεύεις, το μυαλό σου αρχίζει να ταξιδεύει. Αυτή η αίσθηση της επαφής με τη φύση, καθώς και οι πλούσιες ηχητικές πληροφορίες, είναι μοναδικές.

Τα τελευταία δύο-τρία χρόνια, μία πρωτοποριακή έρευνα στην Ελλάδα έχει εστιάσει στην καταγραφή των ήχων των Κρήτης Λευκών Ορέων και της Σαμαριάς. Η Χριστίνα Γεωργάτου, μηχανικός περιβάλλοντος και υποψήφια διδάκτωρ στο ΕΛΜΕΠΑ, έχει τοποθετήσει καταγραφικά ήχου σε στρατηγικά σημεία αυτών των περιοχών. Συγκεντρώνει ηχητικά δεδομένα που περιλαμβάνουν ήχους από φυσικά και ανθρώπινα στοιχεία του τοπίου, όπως κάλεσμα πουλιών, βόμβο εντόμων και ήχους της βροχής.

Η κ. Γεωργάτου έχει συλλέξει πάνω από 15.000 ώρες ηχογραφήσεων, τις οποίες επεξεργάζεται προκειμένου να αναλύσει συγκεκριμένους ήχους και μοτίβα. «Αφουγκραζόμαστε τη φύση, καταγράφουμε την ηχητική μνήμη των περιοχών», εξηγεί. Η ηχητική καταγραφή έχει βρει τον δρόμο της για να αναδείξει την αξία του ήχου στη φύση, καθώς ο ήχος από διαφορετικά είδη και φαινόμενα βοηθά να κατανοήσουμε την οικολογική υγεία του περιβάλλοντος.

Η ανάλυση του ηχοτοπίου αποκαλύπτει την αλληλεπίδραση των ήχων, όπως η βιοφωνία, η γεωφωνία και η ανθρωποφωνία. Κάθε μία από αυτές τις κατηγορίες αποτυπώνει μια διαφορετική πτυχή της φυσικής και ανθρώπινης δραστηριότητας. «Η ηχητική καταγραφή είναι επίσης πολύτιμη για τα άτομα με προβλήματα όρασης, καθώς τους επιτρέπει να βιώνουν τον κόσμο με ένα διαφορετικό τρόπο», προσθέτει η κ. Γεωργάτου.

Η έρευνα των ηχοτοπίων στα Λευκά Όρη είναι μοναδική στη χώρα μας. Η Κατερίνα Τζεδάκη, καθηγήτρια του τμήματος Μουσικής Τεχνολογίας και Ακουστικής του ΕΛΜΕΠΑ, σημειώνει τη σημασία της και καταγράφει τη σύνδεση του ήχου με την κλιματική αλλαγή: «Ο ήχος φτωχαίνει όσο αυξάνονται οι θερμοκρασίες και αλλάζει η υγρασία της ατμόσφαιρας».

Αυτή η ανακάλυψη είναι σημαντική, διότι μέσα από τις ηχητικές καταγραφές μπορεί να αναδειχτεί η αλλαγή που υφίσταται το οικοσύστημα με την πάροδο του χρόνου. Η έρευνα αναμένεται να συνεχιστεί με στόχο την κατάθεση επιστημονικών δημοσιεύσεων για την αναγνώριση των ηχητικών χαρακτηριστικών των τοπίων και την παρακολούθηση των μεταβολών τους.

Όπως σημειώνει η κ. Γεωργάτου, «μέσα στη φύση υπάρχει ένας ανταγωνισμός στους ήχους, και τα έμβια όντα προσπαθούν να ακουστούν». Αυτή η «συναυλία» της φύσης, γεμάτη από ποικιλία ήχων και φωνών, προσφέρει στους ερευνητές τη δυνατότητα να μάθουν περισσότερα για τη σύνθετη αλληλεπίδραση των οργανισμών και του περιβάλλοντος.

Πηγή: kathimerini.gr